The importance of Greenland, in geopolitical terms, is in focus in this broadcast by the National Danish Broadcast Corporation, Danmarks Radio:
http://www.dr.dk/radio/p1/droner-og-kanoner/droner-og-kanoner-54
The importance of Greenland, in geopolitical terms, is in focus in this broadcast by the National Danish Broadcast Corporation, Danmarks Radio:
http://www.dr.dk/radio/p1/droner-og-kanoner/droner-og-kanoner-54
Nunasiaateqarneq qaangiutereerpoq, sorsunnersuup aappaata kingorna nunarsuarmi nunasiaatillit tamarmik piumaffigineqarput nunasiaatitik namminiilivinnissaanut aqqutissiuutissagaat.
Taamaakkaluartoq nunarput tamatuminnga periarfissiuunneqarsimanngilaq. Ullumikkullu nunarsuarmi ilisimatusarfiit ataqqinarnerpaat ilaannit nunasiaateqarneq qanoq paasisassaanersoq pillugu ersarissumik malitassiaqarpoq ima oqaasertaqartumik:
Nuna aningaasarsiornikkut nunamit allamit kiisalu politikkikkut akuleruffigineqartoq tassaavoq nunasiaq. Taakkulu qulequttat malissagaanni nunarput suli nunasiaavoq. Uannut aqqummik allamik periarfissaqanngilaq pisussaaffitta pingaarnersaat nunatta Naalagaaffinngortinnissaanut piareersarnermiippoq.
Oqaluttuarisaaneq nammineq paasinnittaaserput atorlugu allattariaqarparput. Allat qanoq inuusimanitsinnik ullumilu qanoq inuunitsinnik oqaluttuartittuarpavut. Nalilersuuterpassuit misissuinerpassuit uagutsinnik oqaluttuartut tassaapput alliartuutiginngisavut, taamaapput uagut nammitsinnik oqaluttuarinnginnatsigit.
Oqaluttuarisaaneq nunap inuisa namminneq allassavaat, taamaanngippat allat sinnerluta taamaaliussapput, taamaaliortoqartuarporlumi. Allat sinnerluta oqaluttuartittuarutsigit oqaluttuat uagutsinnik piginnittunngussapput, tassaalissaagullu oqaluttuap inuttai allanit aqunneqartut, namminneq oqaluttuap qanoq ingerlanissannut sunniuteqarsinnaanngitsut.
Taamaammat pingaaruteqaqaaq ingerlatsivinni pisortatut inissisimatinneqartut nunaqavissuunissaat, siulersuisunilu ilaasortaatinneqartut amerlanersaat nunaqavissunik inuttaqartinneqarnissaat. Soorlu aamma ilisimatusarnikkut ingerlatsivitsinni nunaqavissunik oqaatitsinnillu atuisinnaasumik ataqqinnittumillu siuttoqarnissaq pingaaruteqarluinnartoq. Aatsaat taamaaliorutta oqaluttuap qanoq ingerlanissaanut sunniuteqaqataasinnaanerput aqqutissiuutilissavarput, aatsaat taamaaliorutta ingerlatitsiviit nunaqavissunut iluaqutaasussatut ingerlanneqarnissaat qularnaassavarput.
Naqitat oqaluttuarisaanitsinnik oqaluttuartut qimerluualaaraanni isumaqarnartarpoq oqaluttuarisaanerput aatsaat Hans Egedep tikinneratigut aallartissimasoq. Inuit inuiannit pingaartinneqartut nersorlugit takussutissiarineqartarput eqqaassutissiornikkut, atsiinikkut allatigullu. Nunatsinni eqqaassutissat anginersaat initunersaat Nuummi tamanik qulangiisutut inissisimatinneqartoq tassaavoq Hans Egedep eqqaassutissaa. Illoqarfinni ajoqersuisartortitat sunniisimaneri annertuumik takussutissaqartitaapput soorlu aamma naqitani atuarneqarsinnaasuni taamaattoq. Ajunngilaq taamaanniarli oqaluttuarisaanitsinnummi ilaapput, oqaluttuarisaanerli allarpassuarnik imaqarpoq.
Nunatsinni takussutissartalimmik ilisimaneqarpoq uagut siuaagut sioqqullugit nunarput kulturinik arlalinnik najorneqartarsimasoq ingerlaqqissimanngikkunik nunguinnartarsimasunik. Siuaagulli Thulekulturimit kingoqqisutut taaneqartartut tassaapput sakkutigut siuarsimassusertik inuuniallaqqissusertillu tunngavigalugit nunarsuup inuuffigineqarsinnaasortaata killerpiaani inuuginnarsinnaanermik takutitsisimasut.
Inuiaavugut tulluussimaarutissanik ulikkaartut, ullumikkullu aallaavikka inuit sanngisoorsuit tulluusimaarutigalugit saqqummiussara takivallaarujussuartoq qujavunga atuarsinnaagakku. Politikkikkut suliaqarninni neriorsorpassi oqaatsivut naleqartitavullu aallaavigalugit sulinera ingerlattuassallugu, nalunngilara oqaluttuamik piginnittuulissagutta ajugaaffissatuaralugit.
Vivian Motzfeldt, Siumut
Qaqortoq, 17. september 2017
“The region known as “the Guianas” consists of the large shield landmass north of the Amazon River and east of the Orinoco River known as the “land of many waters”. Originally inhabited by several indigenous groups, Guyana was settled by the Dutch before coming under British control in the late 18th century. It was governed as British Guiana, with mostly a plantation style economy until the 1950s. It gained independence in 1966, and officially became a republic within the Commonwealth of Nations in 1970. The legacy of British rule is reflected in the country’s political administration and diverse population, which includes Indian, African, Amerindian, and multiracial groups…”
https://en.wikipedia.org/wiki/Guyana#Government_and_politics
Formation | |
---|---|
1667–1814 | |
1814–1966 | |
• Independencefrom the United Kingdom
|
26 May 1966 |
• Republic
|
23 February 1970 |
6 October 1980 |
Guyana-mi tunngaviusumik inatsit pillugu allaaserisaq:
https://en.wikipedia.org/wiki/Constitution_of_Guyana
The Constitution of Guyana / Aajuna Guyana-mi tunngaviusumik inatsit:
Guyana: Constitution, 1980 with 1996 reforms
Vanuatu 1980-imi tunngaviusumik inatsiseqalerluni – nunatut namminiilivippoq, uani paasissutissat assigiinngitsut atuarneqarsinnaapput, minnerunngitsumik tunngaviusumik inatsisaat: Constitution of the Republic of Vanuatu
“The politics of Vanuatu take place within the framework of a constitutional democracy. The constitution provides for a representative parliamentary system. The head of the Republic is an elected President. The Prime Minister of Vanuatu is the head of government.
Executive power is exercised by the government. Legislative power is vested in both the government and parliament. The Judiciary is independent of the executive and the legislature.
These institutions, which date from the country’s independence in 1980, exist alongside traditional systems of leadership and justice upheld by community chiefs…”
Read the whole article about Politics in Vanuatu here: https://en.wikipedia.org/wiki/Politics_of_Vanuatu
Independence | |
---|---|
• from France and the United Kingdom
|
30 July 1980 |
Read more about Vanuatu here: https://en.wikipedia.org/wiki/Vanuatu#Government
‘Free Association’ – Kiffaanngissuseqarluni nunamik allamik suleqateqarluni namminersorneq, Naalagaaffiit Peqatigiinni (FN-imi) qanoq paasineqassanersoq Naalagaaffiit Peqatigiit aalajangersagaanni 1541-mi (UN General Assembly Resolution 1541) atuarneqarsinnaavoq. Tassani ‘Free Association’ sunaanera ima nassuiarneqarpoq:
“Principle VII
(a) Free association should be the result of a free and voluntary choice by the peoples of the territory concerned expressed through informed and democratic processes. It should be one which respects the individuality and the cultural characteristics of the territory and its peoples, and retains for the peoples of the territory which is associated with an independent State the freedom to modify the status of that territory through the expression of their will by democratic means and through constitutional processes.
(b) The associated territory should have the right to determine its internal constitution without outside interference, in accordance with due constitutional processes and the freely expressed wishes of the people. This does not preclude consultations as appropriate or necessary under the terms of the free association agreed upon.”
Aalajangersagaq tamakkiisoq uani atuarneqarsinnaavoq:
Read UN General Assembly Resolution 1541 here: https://en.wikisource.org/wiki/United_Nations_General_Assembly_Resolution_1541
Niue maanna 1600-it sinnilaaginnarlugit inoqarpoq. Taamaattoq Free Association-eqarlutik (New Zealand naligiimmik suleqatigalugu) namminersorput.
Tamakkiisumik nunanut allanut tunngassuteqartuni oqartussaanerat FN-imiit 1994-imili akuerineqarpoq. Usornakasiinuku… Taakku manerassuarmiut 1600-init amerlanerulaartut pisinnaappata, ila suna uagut utaqqinerparput?
Aajuna Wikipediami allaaserineqarnerat: https://en.wikipedia.org/wiki/Niue
Associated state | |
---|---|
19 October 1974 | |
1994 |
Aajunalu tunngaviusumik inatsisaat / Here is the Niue Constitution:
Constitution Act 1974 Niue
“The Constitution of the Cook Islands took effect on August 4, 1965, when the Cook Islands became a self-governing territory in free association with New Zealand. The anniversary of these events in 1965 is commemorated annually on Constitution Day, with week long activities known as Te Maeva Nui Celebrations locally….”
Associated state | |
---|---|
• Self-government in free association with New Zealand
|
4 August 1965 |
• UN recognition of independence in foreign relations
|
1992[2] |
Read the rest of the Wikipedia article here: https://en.wikipedia.org/wiki/Politics_of_the_Cook_Islands
Read the constitution here:
Tunngaviusumik inatsit uani atuarneqarsinnaavoq: Cook Islands Constitution
“Politically, the Marshall Islands is a presidential republic in free association with the United States, with the US providing defense, subsidies, and access to U.S. based agencies such as the FCC and the USPS. With few natural resources, the islands’ wealth is based on a service economy, as well as some fishing and agriculture; aid from the United States represents a large percentage of the islands’ gross domestic product…”
Independence | |
---|---|
• Self-government
|
1979 |
October 21, 1986 |
Wikipedia about Marshall Islands: https://en.wikipedia.org/wiki/Marshall_Islands
Here is the contitution:
Aajuna tunngaviusumik inatsisaat: Marshall_Islands_1995
The Icelandic independence movement according to Wikipedia:
Wikipediami Islandermiut namminiilivikkiartuaarnerat pillugu: https://en.wikipedia.org/wiki/Icelandic_independence_movement
Here is the full text in english:
Aajuna tuluttut: constitution_of_iceland
“In U.S., Canada, Europe, Australia and Japan, publics say language matters more to national identity than birthplace…”
“What defines a Nation’s identity?” Read the entire report from Pew Research Center:
Nalunaarusiaq tamakkiisoq uani atuarneqarsinnaavoq:
Pew-Research-Center-National-Identity-Report-FINAL-February-1-2017